Bijlage Alcoholgebruik tijdens de zwangerschap

Hoe ontstaat schade bij het ongeboren kind door alcohol?

Als een zwangere vrouw alcohol drinkt, kan (direct of indirect) schade ontstaan aan cellen en weefsels van het ongeboren kind. De plek en de ernst van de schade aan de hersenen en het zenuwstelsel en de organen hangen samen met het tijdstip van de alcoholblootstelling tijdens de zwangerschap.

Hersenschade

• Alcohol en de metabolieten die ontstaan na alcoholinname, kunnen op twee manieren, schade aan DNA (onderdeel van lichaamscellen) geven
  • Acetaldehyde, een afbraakproduct van alcohol, kan binden aan enzymen en aan DNA.
  • Het proces van omzetten van alcohol (metabolisering) geeft DNA schade ('oxidatiereactie')
• Als het ongeboren kind (foetus) wordt blootgesteld aan alcohol(-metabolieten) kan dit ook leiden tot zogenaamde epi-genetische schade.
• Alcohol heeft bovendien invloed op het werking van hersenstoffen (neurotransmitters). De ontregeling van de hersenstof GABA (gamma amino boterzuur) heeft gevolgen voor de hersencellen. Dit heeft op verschillende manieren een afwijkende ontwikkeling en rijping van de hersenen tot gevolg. De totale hersenen raken onderontwikkeld (klein, gladder oppervlak). Specifieke hersengebieden kunnen zijn aangedaan.

 

Bron: FAS Stichting Nederland

Andere schade

• Gebrek aan bepaalde voedingsstoffen (bij moeder en kind) door alcoholgebruik van de moeder kan ook de ontwikkeling van de hersenen en organen verstoren, bijvoorbeeld:
  • Gebrek aan omzetting van vitamine A (retinol). Retinol is belangrijk voor de ontwikkeling van gezicht, ogen, longen en extremiteiten.
  • Gebrek aan foliumzuur en zink. Dit is nodig voor de ontwikkeling van de hersenen en de hersenzenuwen.
• Verstoring van het regelen van de aanmaak van stresshormoon bij het kind (voor en na de geboorte) Dit heeft invloed op sociaal en agressief gedrag.
• Verstoring van de aanmaak van schildklierhormoon bij de moeder geeft ook schade bij het kind. Het heeft gevolgen voor de groei en hersenontwikkeling.

Lees meer in het boek 0% Alcohol en zwangerschap van Stichting Het Witte Bos.